خرید ارزان دوره هخامنشیان تا ساسانیان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 8 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

سیر تحول سلاح در دوران تاریخی ایران از ابتدای دوره هخامنشیان تا پایان دوره ساسانیان بشر اولیه برای تامین امنیت ، غذا (از طریق شکار)، تفریح و غیره از ابزاری به نام اسلحه استفاده می نمود. این ابزار از روزگاران قدیم توسط انسان عصر باستان بر روی نقوش برجسته، مهرها، بشقاب های نقره ای، آجر لعابدار و غیره برای ما به یادگار مانده است . در این چارچوب سلاح های ادوار سه گانه 1- هخامنشی 2- اشکانی 3- ساسانی مطالعه و بررسی خواهد شد. البته سلوکیان که بعد از سقوط امپراطوری هخامنشی تادوره اشکانی در ایران حکومت کردند، به علت فقر منابع و کمبود آثار باستانی و همچنین کوتاهی این دوره از این کار تحقیقی حذف گردیدند. جمع بندی و نتایج کلی بررسی پایان نامه نشان داد که نه نوع اسلحه در دوران مذکور مورد استفاده قرار گرفته است . این سلاح ها عبارتند از 1- کمان 2- نیزه 3- غداره (خنجر) 4- شمشیر 5- تبرزین 6- گرز(این اسلحه فقط در دوره اشکانی دیده شد.) 7- سپر 8- تیردان 9- کماندان (این اسلحه فقط در دوره هخامنشی دیده شد.) در مجموع آثار این سه دوره 118 اثر باستانی انتخاب و بررسی شدند. از این تعداد حدود 75 اثر مربوط به دوره هخامنشی، 24 اثر مربوط به دوره اشکانی و 20 اثر مربوط به دوره ساسانی می باشند. چون بر روی بعضی از آثارر چند نوع اسلحه نشان داده شدده، طبیعتا" این گونه آثار هنگام بررسی هر اسلحه تکرار گردیده اند. بدین ترتیب و با احتساب موارد تکرار این تعداد به 166 مورد می رسد، که 102 مورد مربوط به دوره هخامنشی، 29 مورد مربوط به دوره اشکانی و 35 مورد مربوط به دوره ساسانی می شوند. در دوره هخامنشی سلاحها به لحاظ ملیت حامل آنها به دو گروه اصلی : الف - پارسها ب - ملل تابعه تقسیم شدند. در مورد پارسها فرم سلاحها مشخص و سپس سلاحهای عصر هر پادشاه (آنهایی که دارای آثار بودند) بررسی و مطالعه شدند. اما در مورررد ملل تابعه بعد از این که هر ملت (آنهایی که دارای آثار بودند.) ذک شد فرم اسلحه هریک مشخص و سپس آثار مربوطه بررسی شدند. در دوره اشکانی به دو دلیل زیر: -1 فرسودگی و سائیدگی آثاری که اسلحه ها روی آنها نشان داده شده اند. -2 فقدان زمانبندی دقیق آثار، تقسیم بندی سلاح ها با عصر هخامنشی تفاوت دارد. به همین دلایل بعد از ذکر نام هر اسلحه، آثار مربوطه بررسی و مطالعه شدند. در دوره ساسانی با توجه به این که قدمت آثار مورد بحث روش و دقیق بودند، به همین دلیل آثار این عصر مانند دوره هخامنشی در زمان هر پادشاه ساسانی بررسی و مطالعه شدند. اما متاسفانه بیشتر سلاح های دوره ساسانی مانند دوره اشکانی و برخلاف دوره هخامنشی به دلیل فرسودگی آثار، به لحاظ فرم قابل مطالعه نبودند. سد سازی از دوره هخامنشیان تا قبل از اسلام پادشاهان هخامنشی به واسطه نیاز جغرافیایی کشور ایران و علاقه ای که به گسترش و آبادانی سرزمین تحت فرمانروایی از خود نشان می دادند، در زمان امپراتوری خود سدها و بندهای زیادی را در بخش های جنوب غربی و جنوب ایران ساختند. بسیاری از سیستم های آبرسانی و آبیاری که تا سال های متمادی نیز در ایران از آنها استفاده شد، مرهون تلاش مهندسان و صنعتگران ایرانی است که در زمان های بسیار دور تلاش نمودند تا نیازها و کمبودها را در زمینه های عمران و آبادی بر طرف کنند که آثار و شواهد آن را نیز می توان در نقاط مختلف ایران درک کرد. علاوه بر آن بسیاری از آثار به جا مانده از این دوران ها در سرزمین های تابعه حکومت های ایران باستان نیز قابل مشاهده است. «دیاله» یکی از رودخانه هایی بوده است که از قدیم به رودخانه اروند می پیوسته. بنا به دستور کوروش بزرگ سدی برای آبیاری، از خاک و چوب بر روی این رودخانه بسته شده بود که شبکه کانال های آبرسانی را تغذیه می کرد. همچنین در زمان هخامنشیان اولین کوشش ها جهت سد سازی بر روی اروند و فرات به عمل آمد. از مشخصات این رودخانه ها آن بود که سطح فرات بالاتر از دجله قرار داشت. در زمان حکومت بابلیان بر بین النهرین تمایل رود فرات نسبت به شرق بیشتر از امروز بوده و این رود تنها دارای یک مجرا بوده است. انشعاب فرات به دو مجرا بین سال های 600 ق.م تا 100 ق. م اتفاق افتاده است . چنان که پیداست هخامنشیان سدهایی بر روی رودخانه های فرات و اروند ساختند و گام هایی دیگر در گسترش شبکه کانال های آبیاری برداشتند. بدون شک هنگامی که اسکندر مقدونی در حدود سال 400 ق. م به آن مناطق رسید، آن سدها ساخته شده و برپا بوده اند. استرابو جغرافیدان سده اول میلادی یونان خبر از ویرانی این سدها به دست اسکندر مقدونی می دهد. ولی واقعیت این خبر که اسکندر این سدها را ویران کرده باش، کاملا معلوم نیست چون برخی نیز گفته اند که اسکندر آنها را خراب نکرده است و حتی به طور مرتب به حفر کانال و نظارت بر این سدها مشغول بوده است. به هر حال آنچه مسلم است آبیاری با بهره وری از بند سازی در فرات و اروند پیرامون سده چهارم پیش از میلاد کاملا رواج داشته و سیستم های سد بندی و آبیاری بعدها در زمان ساسانیان به حد بالای گسترش خود رسیده است. علاوه بر بندها و آبگیرهایی که در زمان هخامنشیان بر روی رودخانه های اروند و فرات ساخته شد، بر روی رودخانه « کر » kur در فارس نیز بندهایی برای آبیاری زمین های پیرامون تخت جمشید ایجاد شد. با این که آثاری از تمامی سدهای ساخته شده در زمان هخامنشی ها در دست نیست، ولی برخی از بندها که تا به امروز بر روی آن رودخانه بر جای مانده اند، دارای پایه های زمان هخامنشی هستند. از جمله این سدها «بند ناصری» است که در 48 کیلومتری شمال غربی تخت جمشید واقع شده است. ابن بلخی در سده پنجم هجری سد «ناصری» را چنین توصیف می کند:«در این قسمت رودخانه در زمان های قدیم سدی ساخته شده بود که آب کافی را برای آبیاری زمین ها تامین می کرده است، اما در روزگاران هرج مرج که اعراب به سرزمین ایران تاختند این سد رو به خرابی نهاد و در تمام حوزه های رامجرا ( را مجرد ) دیگر کشاورزی انجام نشد...» سد دیگر «بند فیض آباد» نام دارد که در حدود 48 کیلومتری شمال تخت جمشید قرار گرفته است. چنان که گفته شده این سد یکی از سه بندی است که بر روی رود کر ساخته شده بوده و 25 متر طول و 25 متر بلندا داشته است. در نزدیکی شهرک « کوار» در جنوب شیراز سد هخامنشی دیگری به نام «بند بهمن» بر روی رودخانه « مند» بنا شده است. طول بند در حدود 100 متر و بلندای آن حدود 25 متر می باشد . بخش عمده ای از این سد تا کنون از گل و لای پر شده است. در زمان ساسانیان و هنگام حکومت شاپور اول ، ارتش شکست خورده والرین رومی که مرکب از هفتاد هزار نفر می شد، به اسارت ایرانیان درآمد. شاپور از این اسیران برای ساختن ساختمان هایی در ایران استفاده کرد. یکی از این ساختمان ها « سد شادروان شوشتر» بر روی رودخانه کارون است. شوشتر که در کناره شرقی کارون بر روی ساحل سنگی ساخته شده یکی از شهرهای در زمان ساسانیان بود. از زمان ایلامیان و دوران اولیه سلسله ساسانی برای بالا بردن سطح آب در کارون تا سطح شهر شوشتر، سدی بر روی این رود زده بودند. ابن حوقل در صوره الارض راجع به شادروان شوشتر می نویسد: «سرزمین خوزستان در محلی مستوی و هموار قرار گرفته است و دارای آب های جاری است. بزرگترین رودهای آن شوشتر است که شاپور شادروان (سد معروف) را در دروازه شوشتر بر آن ساخت تا آب آن بالا آمد و به ثمر رسید چه شوشتر در زمین مرتفعی قرار دارد.» چنانکه پیداست سد اولیه بر روی کارون از لحاظ بالابردن سطح آب چندان رضایت بخش نبود پس اسیران رومی را برای رفع نقایص به کار گماشتند . احتمالا علاوه بر نیروی کارگری چندین مهندس نیز در سپاه روم بوده اند. گام نخست، ایجاد رودخانه انحرافی « گرگر» بوده که در هنگام ساختن سد، آب کارون را هدایت می کرده است. این سد که پس از تعمیرهای پشت سر هم تا کنون به جا مانده است، « بند میزان » نام دارد. سد دارای سرریزهایی است که در هنگام بالا آمدن آب اضافی آن را تخلیه می کرده است. پهنای این سد بین 10 تا 12متر است . ساختن این سد از سه تا هفت سال طول کشید و هنگامی که ساختمان آن پایان یافت، ورودی رود گرگر با بند دیگری بسته شد که امروزه « بندقیصر » نامیده می شود . این سد نیز که تا کنون به جا مانده از تکه های بزرگ سنگی که با بست های آهنی به یکدیگر محکم شده اند ساخته شده است. برای کنترل آب رود گرگر شش سرریز در آن سد ساخته شده است . کانال گرگر پس از گذشتن نزدیک به 30 کیلومتر به سوی جنوب دوباره به کارون می پیوندد. نشانه های موجود چنین می گوید که برای آبیاری، نهرهای دیگری نیز بر روی این کانال زده شده بوده است. به نظر می رسد که این نخستین بار در تاریخ سد سازی است که برای ساختن سدی بر روی رودخانه ای ، برای آن کانال انحرافی ساخته اند و به ویژه از دیدگاه مهندسی با توجه به مقدار آب کارون این کار، خود پروژه با اهمیتی به شمار می رفته است. از کتاب تحفه العالم درباره ساختمان سد شادروان چنین آمده است: «... ذوالاکتاف بعد از قلع و قمع اعراب به جنگ قیصر کمر بسته او را مغلوب و اسیر کرد و به ایران قصد داشت و پس از مواخذه و مصادره به او فرمود که اگر نجات خود را می خواهی ممالکی را که از قلمرو من خراب کرده ای بساز و چون شاپور را به عمارت و آبادی شوشتر رغبتی بوفور بود. قیصر التزام نمود که ابتدا شادروان شوشتر را بسازد و چنان کند که در حوالی شهر زرع مایی توانند کرد .قیصر چون بر جان خود ایمن گشت ... بفرمود تا مهندسین با فرهنگ ار روم ... و مهندسان بعد از آنکه ترازوی آب را بر آورد نمودند دیدند که به سبب بسیاری رودخانه و شدت جریان آب ساختن شادروان محال و زمین رودخانه را سنگ بست نمودن که دیگر باره عمیق نشود ممکن نیست مگر آن که آب را اولا به طرف دیگر جاری نمایند تا آب از رودخانه منقطع گردد بعد از ساختن زمین رودخانه شادروان باز آب را به این طرف سردهند و آن رخنه را ببندند...» در شاهنامه فردوسی به این موضوع اشاره شده که سازنده و مهندس شادروان شوشتر شخصی به نام «برانوش» بوده است. ساختمان سد شادروان در زمان شاپور ساسانی در 280 میلادی پس از سه سال عملیات ساختمانی به اتمام رسید. در ساختمان این سد برای پیوند و پا برجایی، سنگ های گرانیت به کار برده اند. بنا به شرح کتاب مجالس المومنین نوشته طبری عمودهای آهنین که در سرب قرار داشته نیز در آنجا به کار رفته بوده است. یکی از بندهای دیگری که پس از سد شوشتر ساخته شد سد اهواز بوده است که نشانه های آن هنوز هم به چشم می خورد .درازای این سد بیش از 1000 هزار متر بوده و احتمالا 8 متر ضخامت(پهنا) داشته است . مقدسی جغرافیدان اسلامی سده سوم هجری درباره سد اهواز چنین می گوید :« میان این دو بخش { اهواز را } پل « هندوان » که با آجر ساخته شده پیوند می دهد... روی این نهر {مسرقان } دولاب های بسیار است که فشار آب آنها را می گرداند و « ناعور » خوانده می شوند. سپس آب در کاریزها که در بالا نهاده شده می آید ... بستر رودخانه نیز از پشت جزیره ای به اندازه یک صد درس به یک شادروان که (دیواره ای )از سنگ ساخته شده بر می خورد و بازگشته (و دریاچه می شود با فواره های شگفت انگیز ) و به سد جویبار می افتد که به آبادی ها می رود و کشتزارها را سیراب می کند. ایشان می گویند: اگر شادروان نبود اهواز آباد نبود چه در آن هنگام از آب هایش بهره برداری نمی شد. شادروان درهایی دارد که هنگام افزایش آب آنها را باز می کنند ... صدای آب سرریز شده از شادروان در بیشتر سال آدمی را از خواب باز می دارد.»