خرید ارزان ادبیات نظری تحقیق تزکیه اخلاقی، تهذیب، ذکات، جهاد اکبر، تطهیر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 48 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

تزکیه اخلاقی، شناخت و مبانی آن - تعریف تزکیه - معنای لغوی تزکیه تزکیه از ماده "زکو" است ودر لغت آن را به معنای اصلاح دانسته اند. معنای نمو و رشد نیز برای آن ذکر شده است. اما از این لحاظ که این ماده در معنای مصطلح خود بیشتر به کار رفته است، متاخرین از لغت دانان معنای لغوی آن را نزدیک به معنای اصطلاحی آن گرفته اند و برخی لغت دانان آن را تطهیر نفس از اخلاق ذمیمه معنا کرده اند. در کل می توان گفت: تزکیه در لغت به معنای پاک گردانیدن و به صلاح آمدن و رشد یافتن نفس و مال و کشت و زرع و همچنین به معنای ستودن نفس و خودستایی و به ناز زیستن در فراوانی است. ««تزکیه» واژه اى عربى است و در زبان فارسى، لفظ واحدى که دقیقاً معناى آن را برساند و معادل آن باشد، سراغ نداریم. براى بیان معناى دقیق آن در فارسى باید چند واژه را کنار هم بگذاریم. مفاهیمى از قبیل: شکوفایى استعدادها، بالندگى، و رشد و کمال یافتن، در معناى «تزکیه» مندرج است. قرآن این مفهوم را در مقابل «تدسیه» به کار برده است؛ آن جا که می فرماید: «قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَکّاها. وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسّاها.»» «مورد اصلى استعمال این کلمه در پرورش درخت است؛ زمانى که باغبانى به درخت رسیدگى مى کند، آن را هرس نموده، آب و خاک و نور مناسب آن را تامین مى کند تا درخت رشد کرده و به ثمر برسد. در این کارِ باغبان، هم جهت اثباتى هست و هم جهت سلبى. براى رشد درخت، از یک سو دادن آب و کود و فراهم کردن نور و حرارت کافى لازم است و از سوى دیگر، قطع شاخه هاى اضافه و هرس کردن آن نیز ضرورى است. علاوه بر کارهاى ایجابى و اثباتى، حذف زواید و برطرف کردن آلودگى ها نیز در شادابى و بارورى هرچه بهتر و بیشتر درخت تاثیر دارد.» - واژه های مرتبط با تزکیه - تهذیب تهذیب در لغت به معنای پاکیزه کردن، اصلاح کردن، خالص کردن و شتاب کردن است و مُهذَّب کسی است که پیراسته از عیوب اخلاقی و آراسته به اوصاف نیکو باشد.تهذیب در عرفان، از مقامات سلوک و به معنای تبدیل اخلاق مذموم به محمود یا جدا شدن از نفس اماره و شیطان است؛ ازاینرو، عبودیت جز با تهذیب به دست نمی آید. تهذیب در متون عرفانی به استقلال، کم به کار رفته و معمولاً نتیجه مقام مجاهدت یا ریاضت دانسته شده است. از این اصطلاح گاه به تصفیه و تنقیه نفس تعبیر کرده اند. دراغلب منابع تهذیب در کنار تزکیه به کار رفته و همچنین در تعریف تزکیه معنایی نزدیک به تهذیب آورده شده است. ظاهراً تنها خواجه عبداللّه انصاری از اصطلاح تهذیب به استقلال و بتفصیل سخن گفته است. - زکات زکات و تزکیه با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند و زکات مقدمه ای برای تزکیه نفس و افزایش رزق و روزی به شمار می رود، چنانکه طبرسی در الاحتجاج روایت کرده است که خداوند زکات را سبب پاک شدن نفس و رشد و نمو در رزق و روزی قرار داد. همچنین روایت شده است که زکات دادن موجب تزکیه نفس از بخل می شود. به نظر برخی مفسران منظور از زکات در قرآن، پرداخت مقدار معیّنی از مال نیست، بلکه در بعضی موارد، منظور طهارت و پاکیزگی یا همان تزکیه نفس است، از جمله در آیه 43 سوره بقره: «وَاَقیموا الصَّلو'هَ و ا'تُوا لزَّکو'هَ...» آیه 4 سوره مومنون: «وَالَّذینَ هُم لِلزَّکو'هِ فاعِلونَ» که منظور تطهیر مال با انفاق است و آیه 31 سوره مریم : «... وَ اَوْصانی بِالصَّلَو'هِ و الزَّکو'هِ». راغب اصفهانی در بیان معنای واژه ی زکات می نویسد: «زکات، رشد و نموی است که ناشی از برکت خداوند است و هم به امور دنیوی و هم امور اخروی را شامل می شود.» - جهاد اکبر پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله) گروهى از مجاهدان اسلام را به سوى میدان جهاد فرستاد، هنگامى که از جهاد بازگشتند فرمود: «مرحبا بقوم قضوا الجهاد الاصغر وبقى علیهم الجهاد الاکبر فقیل یارسول الله ماالجهاد الاکبر، قال (صلى الله علیه و آله): جهاد النفس; آفرین بر جمعیتى که جهاد اصغر را انجام دادند و جهاد اکبر بردوش آن ها مانده است؛ کسى عرض کرد: اى رسول‏خدا! جهاد اکبر چیست؟ فرمود: جهاد با نفس.» امام باقر (علیه السلام) می فرماید: «هیچ برتری و فضیلتی همانند جهاد نیست و هیچ جهادی در قدر و منزلت با جهاد با نفس برابری ندارد.» - تطهیر بسیاری از مفسران، تزکیه و تهذیب و تطهیر را مترادف یکدیگر آورده اند. البته گاه تزکیه مبالغه در تطهیر و زیادت در آن نیز دانسته شده است. - تقوا تقوا اسم مصدر از ریشه «و ق ی»، در لغت به معنای پرهیز، حفاظت و مراقبت شدید و فوق العاده است. با توجه به معنای تقوا در ادبیات معارف اسلامی به معنای حفظ خویشتن از مطلق محذورات؛ اعم از محرمات و مکروهات، می توان آن را هم معنای تزکیه نامید به نظر می رسد که تقوا در اثر تزکیه به دست می آید و یا ابزاری برای تزکیه است درواقع نمی توان آن را هم معنای تزکیه دانست. - معنای اصطلاحی در اصطلاح، تزکیه به معنای پاکیزه کردن و پالایش روح و قلب و نفس از صفات رذیله است به این معنا که انسان تلاش نماید، روح نفس و قلب خویش را پاک و منزه ومطهر نماید و این همان تزکیه اخلاقی است که مراد ما در این نوشتار است، که به رفتار شخص تعلق می گیرد و شخص رفتار خود را پاکیزه می گرداند. و نیز گفته شده تزکیه نفس یا خودسازی کوششی است که هر فرد به کار می برد تا بدن یا روان خود را مطابق معیاری که قبول کرده و برگزیده است در آورد. در متون دین اسلام برای ارائه معنای اصطلاحی تزکیه تنها از این ماده و مشتقات آن استفاده نکرده اند؛ بلکه تعبیرهای دیگری نیز به کار رفته است مانند جهاد با نفس، خود سازی و جهاد اکبر.و... - تزکیه در قرآن «تزکیه در اصطلاح قرآنی به دو شکل معنایی به کار رفته است؛ در شکل نخست عملی مذموم است که از آن به خودستایی تعبیر می شود و در حقیقت ادعای طهارت و پاکی نفس است و در شکل دوم عملی ممدوح است که به رفتار شخص تعلق می گیرد و شخص رفتار خود را پاک و پاکیزه و با خیر و برکت می گرداند.» صورت های گوناگون تزکیه در قرآن ناظر بر معنایی عام است و آن دور ساختن غیرحق از حق و ناپاکی از پاکی است که شامل پالودن نفس از گناه و خو های ناپسند و پالایش مال از چیزهای حرام و فاسد است؛ بنابراین، تزکیه هم در مورد نفس هم در مورد مال به کار می رود. پالودن نفس موجب می شود که انسان در دنیا به اوصاف پسندیده و در آخرت به اجر و پاداش نایل شود. پالودن مال از چیزهای حرام نیز همین اثر را دارد، زیرا عمده اسباب وصول به شهوات مال است. پس با ترک مال جمیع اسباب شهوات دنیوی قطع می شود و تزکیه و رسیدن به آثار آن میسر می گردد و این تزکیه میسر نیست الا به خواست خداوند و او به لطف و فضل خویش هر که را بخواهد تزکیه می کند. به گفته راغب اصفهانیتزکیه ی نفس دو معنای متفاوت دارد: از راه کِردار بدین معنا که نفس خود را با انجام اعمال صالح از گناه پاک سازد، و این همان حقیقت تزکیه است و در قرآن نیز به کسی که خود را تزکیه کند، وعده ی رستگاری داده شده است؛ از راه گفتار که ناپسند، و مدح نفس و خودستایی است و در قرآن نیز از آن نهی شده است. تفسیر و تعبیر بعضی قرآن شناسان و مفسران از معانی گوناگون تزکیه در قرآن به این شرح است: نمو دادن و زیاد کردن و نیز پاک و اصلاح کردن و به معنای افزایش تقوا نیز آمده است .پاکیزه کردن وجود انسان از شرک و گناهان به واسطه مبعوث شدن پیامبران، به تعبیر دیگر، یکی از وجوه بعثت پیامبران تزکیه بوده است و به قولی دیگر پاک کردن مردم با گرفتن زکات از اموالشان؛ اخلاص و فرمانبرداری از خداوند؛ پاک کردن و زایل کردن پلیدی ها و آلودگی ها که شامل اعتقادات فاسدی چون شرک و کفر و ملکات رذیله ای چون تکبر و بخل و گناهان کبیره ای چون قتل نفس و زنا و شرابخواری است؛ تربیت و رشد دادن چیزی به نحو شایسته؛ پاک شمردن نفس و خودستایی و مدح خویشتن. همان طور که گفته شد به نظر برخی مفسران منظور از زکاه در قرآن، پرداخت مقدار معیّنی از مال نیست، بلکه در بعضی موارد، منظور طهارت و پاکیزگی یا همان تزکیه نفس است.