چند نکته پیرامون نقش دستوری ضمایر و استثناها

نقش دستوری ضمایر

در جمله، ضمایر پیوسته (متصل) در سه نوع نقش دستوری ظاهر می شوند:

الف( مفعول:

نمونه:

ای صبحدم، ببین که کجا میفرستمت

نزدیک آفتاب وفا می فرستمت

                               خاقانی

می فرستمت (تو را می فرستم) ← ـَ ت (تو): مفعول

 

آن که عمری می دویدم درپی او سوبه سو ناگهانش یافتم با دل نشسته روبه رو

                                  شمس مغربی

ناگهانش یافتم (او را یافتم) ← ـَ ش (او): مفعول

 

 

 

 

 

 

: ب( متمم:

نمونه:

گوش کن پند، ای پسر، وز بهر دنیا غم مخور

گفتمت چون دُر حدیثی گر توانی داشت هوش   

                                                        حافظ

 

گفتمت (به تو گفتم) ← ـَ ت (تو): متمم

 

چو یار نیست به تسکین خلق نتوان زیست

که دوستان اگرم دل دهند، جان ندهند

                            امیرخسرو دهلوی

 

اگرم دل دهند (اگر به من دل دهند) ← ـَ م (به من): متمم

 

 

 

 

 

 

پ( مضاف الیه:

حسنت به اتفاق، ملاحت جهان گرفت

آری به اتفاق، جهان می توان گرفت

                                        حافظ

 

حُسنت (حُسن تو) ← ـَ ت (تو): مضاف الیه

 

لاله دیدم، روی زیبای توام آمد به یاد

شعله دیدم، سرکشی های توام آمد به یاد

                                        رهی معیری

 

آمد به یادم (یادِ من) ← ـَ م (من): مضاف الیه

 

در شعر « مهر و وفا»، نمونه ای از کاربرد ضمایر پیوسته (متصل) را بیابید و نقش دستوری آن را مشخص کنید.

 

هر آن که جانبِ اهلِ خدا نگه دارد

خُداش در همه حال از بلا نگه دارد

خداش: خدا او را: مفعول»

 

دلا مَعاش چنان کن که گر بلغزد پای

فرشته ات به دو دستِ دعا نگه دارد

فرشتەات: فرشته تو را: مفعول»

 

چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفت؟

ز دستِ بنده چه خیزد؟ خدا نگه دارد

گفتمش: گفتم به او: متمم»

 

غبار راهگذارت کجاست تا حافظ

به یادگارِ نسیم صبا نگه دارد

راهگذارت: راهگذارِ تو: مضاف الی

تعداد          13  اسلاید وفایل پاورپوینت در حالت به صورت فشرده در قالب  winzipقابل دانلود می باشد.

فایل پاورپوینت است با برنامه آفیس باز می شود

نقش دستوری ضمایر در جمله، ضمایر پیوسته (متصل) در سه نوع نقش دستوری ظاهر می شوند: الف( مفعول: نمونه: ای صبحدم، ببین که کجا میفرستمت نزدیک آفتاب وفا می فرستمت خاقانی می فرستمت (تو را می فرستم) ← ـَ ت (تو): مفعول آن که عمری می دویدم درپی او سوبه سو ناگهانش یافتم با دل نشسته روبه رو شمس مغربی ناگهانش یافتم (او را یافتم) ← ـَ ش (او): مفعول : ب( متمم: نمونه: گوش کن پند، ای پسر، وز بهر دنیا غم مخور گفتمت چون دُر حدیثی گر توانی داشت هوش حافظ گفتمت (به تو گفتم) ← ـَ ت (تو): متمم چو یار نیست به تسکین خلق نتوان زیست که دوستان اگرم دل دهند، جان ندهند امیرخسرو دهلوی اگرم دل دهند (اگر به من دل دهند) ← ـَ م (به من): متمم پ( مضاف الیه: حسنت به اتفاق، ملاحت جهان گرفت آری به اتفاق، جهان می توان گرفت حافظ حُسنت (حُسن تو) ← ـَ ت (تو): مضاف الیه لاله دیدم، روی زیبای توام آمد به یاد شعله دیدم، سرکشی های توام آمد به یاد رهی معیری آمد به یادم (یادِ من) ← ـَ م (من): مضاف الیه در شعر « مهر و وفا»، نمونه ای از کاربرد ضمایر پیوسته (متصل) را بیابید و نقش دستوری آن را مشخص کنید. هر آن که جانبِ اهلِ خدا نگه دارد خُداش در همه حال از بلا نگه دارد خداش: خدا او را: مفعول» دلا مَعاش چنان کن که گر بلغزد پای فرشته ات به دو دستِ دعا نگه دارد فرشتەات: فرشته تو را: مفعول» چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفت؟ ز دستِ بنده چه خیزد؟ خدا نگه دارد گفتمش: گفتم به او: متمم» غبار راهگذارت کجاست تا حافظ به یادگارِ نسیم صبا نگه دارد راهگذارت: راهگذارِ تو: مضاف الی

فایل های دیگر این دسته

مجوزها،گواهینامه ها و بانکهای همکار

دانلود فایل های تخصصی | پاورپوینت| تحقیق| مقاله| نمونه سوال| فرمول| پیشینه دارای نماد اعتماد الکترونیک از وزارت صنعت و همچنین دارای قرارداد پرداختهای اینترنتی با شرکتهای بزرگ به پرداخت ملت و زرین پال و آقای پرداخت میباشد که در زیـر میـتوانید مجـوزها را مشاهده کنید