صفحه محصول - ادبیات نظری تحقیق موازنه قوا، موازنه سازی نرم و سخت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 26 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏موازنه‏ ‏قوا
‏نظریه‏ ‏ی‏ ‏موازنه‏ ‏قوا‏ ‏،‏ ‏قدیمی‏ ‏ترین‏ ‏و‏ ‏مناقشه‏ ‏برانگیزترین‏ ‏نظریه‏ ‏سیاست‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏قدمت‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏به‏ ‏نظریه‏ ‏پردازان‏ ‏سیاسی‏ ‏که‏ ‏تشریح‏ ‏و‏ ‏توصیف‏ ‏روابط‏ ‏میان‏ ‏دولت‏ ‏–‏ ‏شهرهای‏ ‏ایتالیا‏ ‏در‏ ‏قرن‏ ‏پانزدهم‏ ‏و‏ ‏شانزدهم‏ ‏می‏ ‏پردازند‏ ‏،‏ ‏نسبت‏ ‏داد‏.
‏دیوید هیوم‏ ‏خاطر‏ ‏نشان‏ ‏ساخته‏ ‏است‏ ‏هرچند‏ ‏ممکن‏ ‏است‏ ‏اصطلاح‏ ‏توازن‏ ‏قدرت‏ ‏اصطلاح‏ ‏نویی‏ ‏باشد‏ ‏ولی‏ ‏قاعده‏ ‏ی‏ ‏حفظ‏ ‏توازن‏ ‏قدرت‏ ‏،‏ ‏چنان‏ ‏در‏ ‏عقل‏ ‏سلیم‏ ‏و‏ ‏استدلالات‏ ‏بدیهی‏ ‏ریشه‏ ‏دارد‏ ‏که‏ ‏عدم‏ ‏وجود‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏دوران‏ ‏های‏ ‏گذشته‏ ‏نمی‏ ‏توان‏ ‏پذیرفت‏. ‏وی‏ ‏نتیجه‏ ‏می‏ ‏گرفت‏ ‏که‏ ‏توازن‏ ‏قدرت‏ ‏از‏ ‏اعصار‏ ‏باستان‏ ‏تا‏ ‏قرن‏ ‏هیجدهم‏ ‏مستمراٌ‏ ‏مورد‏ ‏عمل‏ ‏بوده‏ ‏است‏.
‏توازن‏ ‏قدرت‏ ‏به‏ ‏منزله‏ ‏ی‏ ‏یک‏ ‏وضعیت‏ ‏یا‏ ‏نوعی‏ ‏شرایط‏ ‏،‏ ‏متضمن‏ ‏ترتیباتی‏ ‏عینی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏رضایت‏ ‏خاطرنسبتاٌ‏ ‏گسترده‏ ‏ای‏ ‏در‏ ‏رابطه‏ ‏با‏ ‏نحوه‏ ‏ی‏ ‏توزیع‏ ‏قدرت‏ ‏وجود‏ ‏دارد توازن‏ ‏قدرت‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏یک‏ ‏نظام‏ ‏،‏ ‏اشاره‏ ‏ای‏ ‏به‏ ‏جامعه‏ ‏ای‏ ‏مرکب‏ ‏ازچندین‏ ‏ملت‏ ‏دارد‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏تمامی‏ ‏بازیگران‏ ‏اصلی‏ ‏،‏ ‏هویت‏ ‏،‏ ‏تمامیّت‏ ‏و‏ ‏استقلال‏ ‏خویش‏ ‏را‏ ‏ازطریق‏ ‏فرایند‏ ‏ایجاد‏ ‏توازن‏ ‏حفظ‏ ‏می‏ ‏کنند‏. ‏در‏ ‏ادبیات‏ ‏موجود‏ ‏موازنه‏ ‏قوا‏ ‏به‏ ‏معانی‏ ‏مختلف‏ ‏ازجمله‏ ‏توزیع‏ ‏قدرت‏ ‏،‏ ‏تعادل‏ ‏،‏ ‏ثبات‏ ‏و‏ ‏صلح‏ ‏مورد‏ ‏استفاده‏ ‏قرار‏ ‏گرفته‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏تنها‏ ‏قانون‏ ‏عام‏ ‏تاریخی‏ ‏در‏ ‏روابط‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏راهنمای‏ ‏عمل‏ ‏سیاستگذاران‏ ‏نیز‏ ‏شناخته‏ ‏شده‏ ‏است‏( ‏فالتزگراف‏ ‏،‏1384 : ‏صص‏ ‏67-66 ).
‏اهل‏ ‏نظر‏ ‏تبار‏ ‏نظریه‏ ‏ی‏ ‏توازن‏ ‏قوا‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏توماس‏ ‏هابز‏ ‏می‏ ‏رسانند‏.‏هابز‏ ‏انسان‏ ‏را‏ ‏ذاتاً‏ ‏شرور‏ ‏،‏ ‏مهاجم‏ ‏و‏ ‏متجاوز‏ ‏می‏ ‏دانست‏ ‏،‏ ‏واقع‏ ‏گرایان‏ ‏با‏ ‏الهام‏ ‏از‏ ‏هابز‏ ‏دولت‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏دارای‏ ‏منافع‏ ‏متضاد‏ ‏و‏ ‏متعارض‏ ‏می‏ ‏دانند‏ ‏و‏ ‏می‏ ‏گویند‏ ‏کشورها‏ ‏از‏ ‏اجتماع‏ ‏انسان‏ ‏های‏ ‏قدرت‏ ‏طلب‏ ‏و‏ ‏فزون‏ ‏خواه‏ ‏تشکیل‏ ‏یافته‏ ‏که‏ ‏برای‏ ‏تامین‏ ‏امنیت‏ ‏و‏ ‏حفظ‏ ‏خویش‏ ‏دائماً‏ ‏به‏ ‏کسب‏ ‏،‏ ‏حفظ‏ ‏و‏ ‏افزایش‏ ‏اعتبار‏ ‏می‏ ‏پردازد‏ ‏(‏لیتل‏ ‏،‏1389‏:‏13‏)‏.
‏موازنه‏ ‏قوا‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏جنگ‏ ‏دوم‏ ‏جهانی‏ ‏توسط‏ ‏مورگنتا‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏نظریه‏ ‏ای‏ ‏تدوین‏ ‏شد‏.
‏از‏ ‏دید‏ ‏مورگنتا‏ ‏،‏ ‏موازنه‏ ‏ی‏ ‏قدرت‏ ‏به‏ ‏مثابه‏ ‏ی‏ ‏پیامد‏ ‏طبیعی‏ ‏و‏ ‏اجتناب‏ ‏ناپذیر‏ ‏مبارزه‏ ‏قدرت‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏شکل‏ ‏اتحادی‏ ‏از‏ ‏دولت‏ ‏هایی‏ ‏نمود پیدا‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏که‏ ‏نگران‏ ‏استقلال‏ ‏خودند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏طرح‏ ‏های‏ ‏دولتی‏ ‏که‏ ‏برای‏ ‏سلطه‏ ‏ی‏ ‏جهانی‏ ‏اقدام‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏،‏ ‏تجمع‏ ‏پیدا‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏( ‏مورگنتا،‏1377‏: 315 ).
‏موازنه قدرت برای حفظ استقلال و و حاکمیت دولت ها ضرورت دارد و جلوی توسعه طلبی و سیاست های تجدیدنظرطلبانه ای را که می توانند به بی نظمی و یا سلطه و تفوق یک دولت بر سایرین منجر شوند می گیرد. نظام بین الملل در شرایط موازنه قدرت است که به ثبات و تعادل می رسد . البته این ثبات بسیار شکننده است زیرا اولا دولت ها بر مبتای حدسیات و برداشت های خود از قدرت خود و دیگران عمل می کنند و بنابراین همیشه نوعی عدم قطعیت وجود دارد ثانیا عملا تلاش برای موازنه قدرت در این شرایط عدم قطعیت به تلاش برای نیل به حداکثر قدرت منجر می شود و در نتیجه هیچ گاه موازنه واقعا به وجود نمی آید ثالثا موازنه قدرت به تنهایی برای تثبیت نظام دولت ها و حفظ استفلال اعضا کارآمد نیست و نوعی اجماع اخلاقی نیز برای تحدید قدرت طلبی دولت ها ضروری است اما به هرحال ، موازنه قدرت نوعی مصالحه میان هرج و مرج مطلق و نظم معتبر است ‏( مشیرزاده،1384 :103).
‏مورگنتا‏ ‏توازن‏ ‏قوا‏ ‏را‏ ‏پدیده‏ ‏ی‏ ‏اجتماعی‏ ‏عامی‏ ‏می‏ ‏داند‏ ‏که‏ ‏کارکردهای‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏سطح‏ ‏داخلی‏ ‏و‏ ‏بین‏ ‏المللی‏ ‏و‏ ‏همچنین‏ ‏نتایج‏ ‏آن‏ ‏متفاوت‏ ‏است‏ ‏. ‏این‏ ‏تفاوت‏ ‏منبعث‏ ‏از‏ ‏تفاوت‏ ‏بنیادینی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏واقع‏ ‏گرایان‏ ‏میان‏ ‏جامعه‏ ‏ی‏ ‏داخلی‏ ‏و‏ ‏نظام‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏قائلند‏ ‏و‏ ‏تحت‏ ‏عناوینی‏ ‏چون‏ ‏متمرکز‏ ‏بودن‏ ‏،‏ ‏نامتمرکز‏ ‏بودن‏ ‏جامعه‏ ‏ی‏ ‏داخلی‏ ‏و‏ ‏نظام‏ ‏بین‏ ‏المللی‏ ‏،فقدان‏ ‏اقتدار‏ ‏–‏ ‏مرجعیت‏ ‏،‏ ‏تشابه‏ ‏کارکردی‏ ‏و‏ ‏تخصیص‏ ‏یافتگی‏ ‏کارکردها‏ ‏عرضه‏ ‏داشته‏ ‏اند‏.
‏مورگنتا‏ ‏توازن‏ ‏قوا‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏سیاست‏ ‏داخلی‏ ‏در‏ ‏چارچوب‏ ‏نسبتاً‏ ‏ثابت‏ ‏جامعه‏ ‏ای‏ ‏یکپارچه‏ ‏که‏ ‏اجتماع‏ ‏قوی‏ ‏و‏ ‏قدرت‏ ‏بلامنازع‏ ‏حکومت‏ ‏مرکزی‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏حفظ‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏می‏ ‏بیند‏ ‏،‏ ‏حال‏ ‏آنکه‏ ‏در‏ ‏نظام‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏اجتماع‏ ‏را‏ ‏ضعیف‏ ‏و‏ ‏اقتدار‏ ‏مرکزی‏ ‏را‏ ‏غایب‏ ‏می‏ ‏داند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏چنین‏ ‏شرایطی‏ ‏ثبات‏ ‏جامعه‏ ‏و‏ ‏آزادی‏ ‏بخش‏ ‏های‏ ‏تشکیل‏ ‏دهنده‏ ‏ی‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏تا‏ ‏حد‏ ‏زیادی‏ ‏منوط‏ ‏به‏ ‏عملکرد‏ ‏توازن‏ ‏قوا‏ ‏می‏ ‏پندارد‏ ‏( ‏لیتل‏ ‏،‏ ‏1389‏ :‏17‏).
‏نوواقع‏ ‏گرایان‏ ‏نیز‏ ‏جایگاهی‏ ‏محوری‏ ‏برای‏ ‏توازن‏ ‏قدرت‏ ‏قائل‏ ‏شده‏ ‏اند‏ ‏. ‏پدر‏ ‏نو‏ ‏واقع‏ ‏گرایی‏ ‏یعنی‏ ‏کنت‏ ‏والتز‏ ‏(1979) ‏نگاه‏ ‏تاریخی‏ ‏کلاسیک‏ ‏را‏ ‏رها‏ ‏کرده‏ ‏و‏ ‏نگرشی‏ ‏ساختاری‏ ‏به‏ ‏سیاست‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏بر‏ ‏می‏ ‏گزیند‏ ‏. ‏بر‏ ‏این‏ ‏اساس‏ ‏نظریه‏ ‏موازنه‏ ‏قوای‏ ‏او‏ ‏که‏ ‏خود‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏بهترین‏ ‏نظریه‏ ‏سیاسی‏ ‏می‏ ‏داند‏ ‏روایتی‏ ‏دیگرگونه‏ ‏از‏ ‏امر‏ ‏توازن‏ ‏قوا‏ ‏و‏ ‏مفاهیم‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏است‏.
‏اهمیت‏ ‏موازنه‏ ‏قوا‏ ‏برای‏ ‏والتز‏ ‏به‏ ‏حدی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏می‏ ‏گوید‏:‏ "‏ ‏اگر‏ ‏قرار‏ ‏باشد‏ ‏برای‏ ‏سیاست‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏یک‏ ‏نظریه‏ ‏مشخص‏ ‏و‏ ‏متمایز‏ ‏وجود‏ ‏داشته‏ ‏باشد‏ ‏این‏ ‏نظریه‏ ‏،‏ ‏نظریه‏ ‏ی‏ ‏موازنه‏ ‏قواست‏"‏ ‏.
‏والتز‏ ‏نظریه‏ ‏ی‏ ‏توازن‏ ‏قوای‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏عنصر‏ ‏مرکزی‏ ‏در‏ ‏سنتز‏ ‏واقع‏ ‏گرایی‏ ‏ساختاری‏ ‏خود‏ ‏مطرح‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏. ‏والتز‏ ‏ا‏ظهار‏ ‏می‏ ‏دارد‏ ‏که‏ ‏دو‏ ‏مساله‏ ‏راجع‏ ‏به‏ ‏نظریه‏ ‏موازنه‏ ‏قوا‏ ‏مهم‏ ‏است‏ ‏: ‏نخست‏ ‏آن‏ ‏که‏ ‏هرچند‏ ‏نظریه‏ ‏ی‏ ‏موازنه‏ ‏قوا‏ ‏برخی‏ ‏پیش‏ ‏بینی‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏ارائه‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏،‏ ‏لیکن‏ ‏این‏ ‏پیش‏ ‏بینی‏ ‏ها‏ ‏نامشخص‏ ‏هستند‏ ‏. ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏اینکه‏ ‏صرفاً‏ ‏یک‏ ‏وضعیت‏ ‏به‏ ‏طور‏ ‏ضعیف‏ ‏تعریف‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏ناپایدار‏ ‏از‏ ‏توازن‏ ‏پیش‏ ‏بینی‏ ‏می‏ ‏شود‏ ‏،‏ ‏بنابراین‏ ‏دشوار‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏بگوییم‏ ‏هر‏ ‏عدم‏ ‏توزیع‏ ‏قدرت‏ ‏،‏ ‏این‏ ‏نظریه‏ ‏را‏ ‏ابطال‏ ‏می‏ ‏کند‏.
‏دوم‏ ‏اینکه‏ ‏هر‏ ‏چند‏ ‏ممکن‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏دولت‏ ‏ها‏ ‏مستعد‏ ‏اقدام‏ ‏مجددی‏ ‏نسبت‏ ‏به‏ ‏محدودیت‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏انگیزه‏ ‏های‏ ‏بین‏ ‏المللی‏ ‏در‏ ‏راستای‏ ‏انتظارات‏ ‏این‏ ‏نظریه‏ ‏باشند‏ ‏،‏ ‏اما‏ ‏سیاست‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏اقدامات‏ ‏دولت‏ ‏ها‏ ‏به‏ ‏وسیله‏ ‏شرایط‏ ‏داخلی‏ ‏شان‏ ‏شکل‏ ‏می‏ ‏گیرد‏ ‏. ‏شکست‏ ‏موازنه‏ ‏هایی‏ ‏که‏ ‏صورت‏ ‏می‏ ‏گیرد‏ ‏و‏ ‏شکست‏ ‏برخی‏ ‏دولت‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏انطباق‏ ‏خود‏ ‏با‏ ‏عملکرد‏ ‏های‏ ‏موفقیت‏ ‏آمیز‏ ‏دولت‏ ‏های‏ ‏دیگر‏ ‏،‏ ‏می‏ ‏تواند‏ ‏با‏ ‏سهولت‏ ‏هر‏ ‏چه‏ ‏بیشتر‏ ‏و‏ ‏بطور‏ ‏جداگانه‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏تاکید‏ ‏بر‏ ‏تاییدات‏ ‏نیروهای‏ ‏خارج‏ ‏از‏ ‏موضوعات‏ ‏مورد‏ ‏بحث‏ ‏این‏ ‏نظریه‏ ‏تببین‏ ‏شود‏ ‏(‏محمد‏ ‏خانی،‏ ‏1390‏ :‏95‏)‏.
‏کنت‏ ‏والتز‏ ‏براین‏ ‏اعتقاد‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏نظام‏ ‏بین‏ ‏الملل‏ ‏که‏ ‏آنارشی‏ ‏مشخصه‏ ‏اصلی‏ ‏آن‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏هیچ‏ ‏قدرت‏ ‏یا‏ ‏دولت‏ ‏فراملی‏ ‏برای‏ ‏اجرای‏ ‏قوانین‏ ‏وجود‏ ‏ندارد ‏رفتاری‏ ‏که‏ ‏کشورها‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏نظام‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏واداشته‏ ‏می‏ ‏شوند‏ ‏،‏ ‏ایجاد‏ ‏توازن‏ ‏است‏ ‏.‏هر‏ ‏کشوری‏ ‏در‏ ‏وضعیت‏ ‏طبیعی‏ ‏هابزی‏ ‏به‏ ‏سر‏ ‏می‏ ‏برد‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏جریان‏ ‏رقابت‏ ‏برای‏ ‏بقاء‏ ‏تحت‏ ‏فشارهای‏ ‏فوق‏ ‏العاده‏ ‏ای‏ ‏قرار‏ ‏دارد‏ ‏. ‏این‏ ‏فشارها‏ ‏موجب‏ ‏شکل‏ ‏گیری‏ ‏انواع‏ ‏متفاوتی‏ ‏از‏ ‏رفتارها‏ ‏در‏ ‏میان‏ ‏بازیگران‏ ‏می‏ ‏گردد‏ ‏،‏ ‏از‏ ‏یک‏ ‏طرف‏ ‏بازیگران‏ ‏نظام‏ ‏بین‏ ‏المللی‏ ‏را‏ ‏مجبور‏ ‏می‏ ‏سازد‏ ‏تا‏ ‏از‏ ‏رفتارهای‏ ‏موفق‏ ‏ترین‏ ‏بازیگران‏ ‏الگو‏ ‏برداری‏ ‏کنند‏ ‏که‏ ‏این‏ ‏منجربه‏