صفحه محصول - مبانی نظری و ادبیات تحقیق تعارض والد فرزند

قسمتی از متن:

نوجوانی

نوجوانی دوره انتقالی است که در آن فرد از وابستگی کودکی[2]به سوی استقلال، مسئولیت پذیری و امتیازات بزرگسالی[3] حرکت می کند (لطف آبادی، 1390). هرچند در خصوص طول این دوره اتفاق نظر کاملی بین روان شناسان وجود ندارد. معمولاً سنین 11 الی 13 تا 18 الی 20 سالگی را دوره نوجوانی می دانند (لطف آبادی، 1390). نوجوانی، بروز تغییرات زیستی، بدنی و اجتماعی تعریف شده است که مدتی طول می کشد و با انتظارات، رفتارها و نگرش های خاص این دوره بین اعضای خانواده همراه است (هریس[4]، 2008؛ به نقل از برجعلی، 1392).

نوجوانی دوره افزایش فشار است. نوجوانان باید تصمیمات مهم دوران زندگی خود را درباره شغل، سلامت، رفتارهای پرخطر و تحصیل بگیرند و عبور از این دوره می تواند برای نوجوانان و خانواده هایشان دوران سختی باشد (جنکینز[5]،2009؛ به نقل از برجعلی، 1392). در این دوره، نوجوان[6] با دو مسئله اساسی درگیر است: بازنگری و بازسازی ارتباط با والدین، بزرگسالان و جامعه، و بازشناسی و بازسازی خود به عنوان یک فرد مستقل (لطف آبادی، 1390). تحولات سریع این دوره، روابط نوجوان با دیگران ازجمله والدین را تحت تاثیر قرار می دهد. سال های ابتدایی نوجوانی به ویژه 10 تا 15 سالگی، با ظهور و افزایش تعارض میان نوجوانان و والدینشان ارتباط دارد (آلیسون، 2000؛ به نقل از قمری، 1392).



اهمیت رابطه ی والد و نوجوان

خانواده یک واحد اجتماعی است که بیشترین تاثیر را بر رشد افراد دارد (بیابانگرد،1389). امروزه نقش محرک و سازنده خانواده برای نوجوان بر همگان روشن است. پدر و مادر اولین کسانی هستند که زیربنای شخصیت سالم یک نوجوان را می سازد و پایه گذار ارزش ها و معیارهای فکری وی هستند. متاسفانه بسیاری از خانواده ها به علت بی توجهی و عدم آشنایی با شیوه های برقراری ارتباط با فرزندان خود، نمی توانند با آن ها رابطه صحیح برقرار کنند. نوجوان در این دوره بیش از هر زمان دیگر نیاز به مراقبت و همراهی والدین خود دارد، لذا قطع رابطه با نوجوان و یا رابطه نادرست با نوجوان ممکن است تاثیرات مخربی بر او بگذارد (اکبری، 1382). روابط نوجوانان کار آسانی نیست. نوجوانان با تعارض بین استقلال[7] خواهی و احساس درجه وابستگی[8] خود به والدین درگیر هستند.باآنکه هم سن وسال ها نقش مهمی در زندگی نوجوان ایفا می کنند، اما هیچ چیز مانع نفوذ مهم والدین در نوجوانان نیست (منصور، 1390) وپژوهش ها نشان می دهد نوجوانانی که رابطه خوبی با والدین خود نداشته اند، از عزت نفس[9] پایین، ادراک ناکارآمد از شایستگی ها و فقدان انگیزش[10] رنج می برند (غمخوارفرد، امراللهی نیا و آزادفلاح، 1391).



تعریف تعارض

تعارض یکی از جنبه های مهم روابط اجتماعی[11] انسان ها و صورتی از کنش متقابل اجتماعی است (واندنبرگ[12]، ترجمه نیک گهر، 1386). تعارض، تعاملی است ناراحت کننده بین دونفری که تمایل یا توانایی گوش کردن به ناراحتی های یکدیگر را ندارند. حالتی از جدایی و تنش که فشار روانی زیادی را ایجاد می کند و احساسات و هیجانات منفی را در طرفین موجب می شود) نبلاسچالم[13]،2006؛ به نقل از خدامی، 1391). تعارض ازنظر لغوی نیز، به معنی باهم اختلاف داشتن و معترض و مزاحم یکدیگر شدن است (عمید، 1389). واژه تعارض به ناتوانی در حل تفاوت ها اشاره داشته و بیشتر با تنش، خصومت و پرخاشگری همراه است (هال[14]،1987؛ به نقل از گیتی پسند و همکاران ، 1387). تعارض والد- فرزند عبارت است از چالش های ارتباطی و تعارضی که در حین رشد و تغییر اعضای خانواده ایجاد می شود (ازمت و بی اوقلو[15]، 2009).